De spijsvertering
& de gut
Spijsvertering betekent letterlijk: het verteren van spijzen (ook wel voedsel). Het is dus niets anders dan het verteringsproces dat in gang wordt gezet zodra jij iets hebt gegeten. En dat begint dan, jawel, in de mond!
Vaak wordt de mond overgeslagen, maar eigenlijk begint de spijsvertering hier al. Het spijsverteringskanaal is een met slijmvlies bedekte ´buis´ die bijna 9 meters telt! Het begint in de mond en eindigt bij de … 💩
Oké, weer even serieus. De spijsvertering begint dus zodra we iets eten of drinken. Dankzij alle verschillende organen die het eten of drinken passeert, worden alle stoffen die nuttig zijn voor het lichaam eruit gehaald. Wat overblijft verlaat ons lichaam vervolgens als poep. Het eten dat jij doorslikt komt via de mond in de slokdarm terecht. Daarna belandt het in de maag en verlaat het via de darmen weer ons lichaam. Tijdens de gehele route vinden er belangrijke processen plaats! Alles bij elkaar duurt zo’n 24 tot 48 uur.
Hap, slik, weg: de spijsverteringsroute
Mond
Kauwen is belangrijk, dat wordt ons niet voor niets van jongs af aan aangeleerd. Tijdens het kauwen wordt het eten namelijk niet alleen klein gemaakt, maar ook vermengd met speeksel. De rol van speeksel wordt vaak onderschat. Dankzij het speeksel worden je tanden beschermd tegen mogelijke zuren in het eten/drinken, kun je het eten gemakkelijker doorslikken én wordt al een deel van het eten verteerd. Speeksel bevat namelijk allemaal enzymen die de vertering al in gang brengen. Zo wordt zetmeel in de mond al omgezet in glucose. De tong duwt vervolgens het voorgekauwde eten richting onze slokdarm.
Slokdarm
Zodra het eten is doorgeslikt komt het in de slokdarm terecht (tenzij je je verslikt, dan gaat het die andere pijp in). De slokdarm is eigenlijk een ±25 centimeter lange verticale buis. Toch werkt het niet als een soort glijbaan waar het eten vanaf glijdt, de slokdarm is namelijk behoorlijk gespierd. De spieren zorgen ervoor dat de slokdarmwand samentrekt en weer ontspant, waardoor het eten beetje bij beetje naar de maag geleid wordt. Aan het einde van de slokdarm zit een klepje, je kan dit als een soort deurtje zien. Deze gaat open wanneer het eten voor de deur staat, waarna het eten in de maag belandt. Heel belangrijk is het dat het deurtje daarna weer dicht gaat, anders komen de sappen vanuit de maag terug de slokdarm in: de bekende maagzuur boertjes.
Maag
In de maag wordt de het eten gekneed en vermengd met de maagsappen. In maagsap zitten nog meer enzymen en ook zoutzuur. De enzymen breken het voedsel verder af, het zoutzuur doodt ziekmakende bacteriën in het eten. Via het sluitspiertje van de maag (weer zo’n deurtje) geeft de maag beetje bij beetje voedsel af aan de dunne darm.
Dunne darm
Hier wordt flink samengewerkt met de alvleesklier en de galblaas. Zij leveren namelijk spijsverteringssappen en enzymen aan die in de dunne darm worden toegevoegd aan de brij voedsel. De enzymen breken het voedsel af naar nóg kleinere deeltjes: voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen worden opgenomen door het bloed zodat ze door het hele lichaam vervoerd worden.
Dikke darm
Dan komt alles wat over is als een dunne brij in de dikke darm terecht. Zouten en vocht worden onttrokken uit de dunne brij waardoor het steeds dikker en dikker wordt: te herkennen als poep. In het laatste stuk van de dikke darm, genaamd de endeldarm, wordt het poep opgeslagen. Als de endeldarm vol raakt krijg je een seintje dat je naar de wc moet!
Een gezonde spijsvertering?
Heb je wel eens last van een verstopping (obstipatie) of juist diarree? Beide zijn mogelijke tekenen van een verstoorde spijsvertering. Je kunt zelf heel veel doen om je spijsvertering gezond te houden! Drink bijvoorbeeld voldoende water, verminder stress, beweeg regelmatig en eet voldoende vezels! Bekijk ook onze gezonde kant en klaar maaltijden.